Temat parafilii, czy też zaburzeń preferencji seksualnych, jest wciąż żywy i budzi wśród psychiatrów i seksuologów różne opinie, czego przykładem może być nowa edycja klasyfikacji zaburzeń psychicznych DSM-5, opracowana przez Amerykańskie Towarzystwo Psychiatryczne. W wydaniu z 2013 roku wprowadzono podział na parafilie i zaburzenia parafiliczne. W następstwie działań APA, Światowa Organizacja Zdrowia w 2018 roku również wprowadziła pojęcie zaburzenia parafilicznego.
Parafilie przestały być uznawane za zaburzenia preferencji seksualnych. Traktowanie każdego niestandardowego upodobania jako nieprawidłowego, patologizuje wszystkie nieszablonowe zachowania. Seksualność człowieka jest wysoce zindywidualizowana i każdego mogą pobudzać bodźce, dlatego uznano, że parafilia to nietypowe zachowania seksualne, w których wystąpienie podniecenia i satysfakcji seksualnej jest powiązane z pojawieniem się konkretnych elementów.
Zaburzenia parafiliczne natomiast, nie są jedynie nietypowymi fantazjami seksualnymi. Charakterystyczne dla nich jest narażanie lub doprowadzanie innych osób do cierpienia. Można wyróżnić 3 wyznaczniki zaburzenia parafilicznych.
Sprzeczność z tezą, że fantazje erotyczne powinny być wolne od cierpienia osób trzecich oraz zawierać w sobie świadomą, dobrowolną zgodę.
Sprawianie sobie cierpienia.
Zakłócone funkcjonowanie psychospołeczne – osoba nie może podjąć innej aktywności niż ta związana z parafilią lub jeśli zaburzenie nie pozwala realizować innych zachowań.
Parafilie nie są ani dobre, ani złe, oczywiście o ile ich realizacja odbywa się za zgodą wszystkich stron uczestniczących i nie sprawia nikomu cierpienia lub krzywdy. Zdarza się również, że ustalenie granicy pomiędzy parafilią a zaburzeniem parafilicznym może nastręczyć trudności seksuologom lub psychiatrom. Poniżej znajduje się przegląd najpopularniejszych, nieszablonowych preferencji seksualnych:
ekshibicjonizm – tendencja do eksponowania narządów płciowych obcym osobom lub osobom przebywającym w miejscach publicznych, bez dążenia do bliższego kontaktu z nimi,
fetyszyzm – uzależnienie się od przedmiotów martwych jako bodźców wywołujących podniecenie i satysfakcję seksualną; mogą to być przedmioty (odzież, obuwie), materiały (guma, plastik, skóra),
frotteuryzm – dotykanie lub ocieranie się o osoby niewyrażające na to zgody,
pedofilia – kontakty seksualne osoby dorosłej z dziećmi w wieku pokwitania lub przed pokwitaniem,
sadomasochizm – kontakty seksualne związane z zadawaniem bólu, upokarzaniem lub zniewalaniem; partner może być odbiorcą stymulacji (masochizm) lub stymulować (sadyzm),
fetyszyzm transwestycyjny – potrzeba noszenia ubrań płci przeciwnej w celu osiągnięcia podniecenia seksualnego i wyglądaniu jak ona,
oglądactwo / voyeuryzm / podglądactwo – tendencja do podglądania ludzi w czasie aktywności seksualnej lub w intymnych sytuacjach; ma miejsce bez wiedzy podglądanych,
nekrofilia – zaburzenie, w którym bodźcem stymulującym są ludzkie zwłoki,
asfiksja autoerotyczna – ograniczanie dostępu do tlenu (duszenie, podduszanie) sobie lub partnerowi,
efebofilia – osoba dorosła preferuje kontakt seksualny z adolescentami w późnym wieku dojrzewania,
hebefilia – odczuwanie silniejszego popędu seksualnego do osób w wieku dojrzewania niż do dorosłych,
partenofilia – popęd seksualny wyłącznie w stosunku do osób, które nie przeszły jeszcze inicjacji seksualnej,
gerontofilia – osiąganie satysfakcji seksualnej jedynie poprzez kontakt z osobami w zaawansowanym wieku,
zoofilia – stan, w którym jedynym preferowanym obiektem seksualnym są zwierzęta,
abasiofilia – odczuwanie popędu seksualnego do osób z dysfunkcjami narządu ruchu,
urofilia – źródłem podniecenia seksualnego jest kontakt z moczem partnera.
Parafilie nie są zaburzeniami, a jedynie nietypowymi preferencjami seksualnymi, dlatego ich leczenie nie jest konieczne. Mogą jednak prowadzić do odczuwania poczucia winy ze względu na nieakceptowane przez społeczeństwo zachowania seksualne, a w konsekwencji prowadzić do ograniczenia kontaktów intymnych, osamotnienia i depresji. Interwencja seksuologiczna nie polega jednak na eliminacji parafilii, a przepracowaniu negatywnych uczuć z nią związanych i uwolniu się od cierpienia.
W przypadku parafilii przestępczych czy zaburzeń parafilicznych, pacjenci często poddają się terapii ze strachu o konsekwencje prawne zachowań, a nie aby je wyeliminować. To niestety może nie być wystarczającą motywacją do wprowadzenia jakichkolwiek zmian, ponieważ powodzenie terapii zależne jest od chęci pacjenta, a te zazwyczaj są dość niskie.
