terapia dla każdego
Prowadzimy terapie dla dorosłych, młodzieży i dzieci
konsultacje psychologiczne
Możliwość umówienia konsultacji online
telefon do psychologa
Rezerwacja telefoniczna: 535 58 58 58

Borderline w związku

Zaburzenia osobowości to głęboko zakorzenione, sztywne wzorce zachowania, które sprawiają, że trudno jest nam elastycznie reagować na różne sytuacje życiowe. Te wzorce są odmienne od tego, co uważamy za normalne w naszym społeczeństwie, i dotyczą wielu obszarów życia, takich jak relacje społeczne, związki romantyczne, emocje, motywacja i sposób myślenia.

Często osoby z zaburzeniem osobowości doświadczają silnego cierpienia, np. depresji czy lęku, i mogą borykać się z problemami w codziennym funkcjonowaniu. Artykuł przybliży, czym jest zaburzenie osobowości typu borderline, jakie trudności napotykają osoby z borderline, chcąc zbudować szczęśliwy związek oraz pozwoli lepiej zrozumieć ich świat wewnętrzny.
Borderline w związku

Osobowość borderline – co to takiego?

Osobowość borderline, podobnie jak zaburzenia antyspołeczne, histrioniczne i narcystyczne, należy do grupy zaburzeń, które łączy charakterystyczny wzorzec zachowań. Osoby z takimi zaburzeniami często przejawiają nadmierną emocjonalność, niestabilność i skłonność do teatralnych gestów, co sprawia, że ich zachowanie może wydawać się przesadne lub niezrozumiałe dla innych.

Osoby z tym zaburzeniem są bardzo wrażliwe na to, co się dzieje wokół nich. Boją się, że inni je opuszczą, i odczuwają silną złość, gdy coś im nie wychodzi zgodnie z własnymi oczekiwaniami. Często myślą, że jeśli zostaną odrzucone lub nie otrzymają pomocy, to na pewno zrobiły coś złego. Ich opinie o innych ludziach dynamicznie ulegają zmianie – raz uważają kogoś za przyjaciela, a za chwilę za wroga.

Osoby z borderline często podejmują ryzykowne działania, które mogą prowadzić do poważnych konsekwencji, w tym do śmierci samobójczej. Próby samobójcze i samouszkodzenia są często wynikiem silnych emocji, takich jak lęk przed odrzuceniem czy poczucie beznadziei. Niestety, te działania to często próby manipulacji i potrzeba zwrócenia uwagi na swoje cierpienie.

Według amerykańskiej klasyfikacji DSM-5 stały wzorzec zachowań osobowości borderline powinien wykazywać co najmniej pięć cech:

  1. Silny lęk przed odrzuceniem przez innych, prowadzący do desperackich działań.
  2. Związki międzyludzkie naznaczone niestabilnością, przeplatane okresami intensywnego uwielbienia i głębokiej niechęci wobec innych.
  3. Brak stabilnego obrazu siebie, prowadzący do trudności w określeniu własnej osoby.
  4. Impulsywność zachowań, które mogą zagrażać zdrowiu i bezpieczeństwu zarówno samej osoby, jak i innych (nadużywanie substancji psychoaktywnych, niekontrolowane wydatki, seks).
  5. Powtarzające się myśli o samobójstwie, grożenie samobójstwem lub próby samookaleczenia jako sposób radzenia sobie z trudnymi emocjami.
  6. Niestabilność emocjonalna, charakteryzująca się częstymi wahaniami nastroju i trudnościami w ich kontrolowaniu.
  7. Poczucie pustki i braku sensu życia.
  8. Trudności w kontrolowaniu złości, prowadzące do częstych wybuchów gniewu.
  9. Pod wpływem stresu mogą występować krótkotrwałe zaburzenia myślenia lub postrzegania.

Statystyki wskazują na silny związek między zaburzeniem osobowości borderline a doświadczeniami traumatycznymi z dzieciństwa, szczególnie tymi związanymi z emocjonalnym zaniedbaniem lub wykorzystywaniem (fizycznym, psychicznym) przez najbliższych. Aż 70% osób z tym zaburzeniem ma takie doświadczenia w swojej przeszłości.

zaburzenie osobowości typu borderline

Związek z osobą borderline

Charakterystyczną cechą osób z zaburzeniem borderline jest dichotomiczny sposób myślenia, polegający na postrzeganiu świata w kategoriach skrajnych (dobry-zły). W relacjach interpersonalnych przejawia się to w cyklach idealizacji i dewaluacji partnera. Podłożem tych zachowań są często trudne doświadczenia, dysfunkcjonalne schematy poznawcze, ukształtowane w dzieciństwie, które utrwalają się w dorosłym życiu. Dominującymi schematami w przypadku zaburzenia borderline są schematy związane z niestabilnością, rozłączeniem oraz nieufnością i skrzywdzeniem. Partner z osobowością borderline z tak wykształconymi schematami na pierwszych etapach budowania relacji pragnie wręcz zlać się z partnerem. W takim związku poszukuje nadmiernej bliskości, jednocześnie jest wrażliwa na oznaki będące potencjalnie zagrożone porzuceniem ze strony partnera.

Zachowanie osoby z osobowością z pogranicza przypomina emocjonalny rollercoaster. Może dochodzić do trudnej sytuacji, w której partner jest prowokowany do udowodniania swoich emocji. Przez to mają trudności z utrzymaniem trwałych relacji. Nawet jeśli są blisko kogoś, często czują się nieswojo i nie doświadczają poczucia bezpieczeństwa. Ich partnerzy często doświadczają zarówno odrzucenia, jak i oskarżeń o to, że to oni są przyczyną problemów w związku.

Kluczową trudnością, która utrudnia osobom z zaburzeniem osobowości borderline budowanie satysfakcjonujących relacji międzyludzkich, jest skłonność do błędnej interpretacji sytuacji społecznych. To z kolei prowadzi do poczucia izolacji i odrzucenia.

Warto podkreślić, że osoby z pogranicza często doświadczają niepowodzeń w sytuacjach, które obiektywnie powinny przynieść pozytywny rezultat, np. wycofują się ze związku, w którym rośnie poziom zaangażowania i bliskości.

zaburzeń osobowości

Jak radzić sobie z borderline w związku?

Kiedy tylko jedna osoba w związku chodzi na terapię, często pojawia się problem nierówności. Osoba w terapii może zacząć myśleć, że jest bardziej świadoma i 'zdrowsza’ od partnera, co może prowadzić do napięć i trudności w komunikacji.

Osoba z diagnozą zaburzenia osobowości borderline często doświadcza gwałtownych zmian w ocenie innych ludzi, ma trudności z rozpoznaniem własnych potrzeb oraz zmaga się z głębokim brakiem zaufania. Zalecana jest zarówno indywidualna terapia dla każdego z osobna jak i terapia par. Dzięki temu mogą pracować nad sobą, lepiej rozumieć swoje emocje i zachowania oraz wspierać się nawzajem w procesie zmian.

W terapii indywidualnej relacja terapeutyczna stanowi dla osoby o osobowości typu borderline niezwykle istotne doświadczenie, umożliwiające nawiązanie bezpiecznej i opartej na zaufaniu więzi. W przeciwieństwie do swoich dotychczasowych relacji, charakteryzujących się niestabilnością, terapia oferuje doświadczenie bezwarunkowej akceptacji i zrozumienia. To właśnie takie środowisko jest niezbędne do skutecznej pracy terapeutycznej z taką osobą.

zaburzenie osobowości z osobą cierpiącą

Jak żyć z osobą z borderline?

W sytuacji, gdy u jednego z partnerów zdiagnozowano zaburzenie osobowości borderline, niezwykle istotne jest, aby również druga osoba otrzymała wsparcie psychologiczne. Dzięki temu będzie mogła lepiej zrozumieć złożone mechanizmy leżące u podstaw zachowań partnera oraz nauczyć się efektywniej reagować na pojawiające się trudności i intensywne emocje.

Terapia par skupia się na pogłębieniu wiedzy partnerów na temat osobowości typu borderline oraz na zidentyfikowaniu ich obaw i lęków związanych z tą sytuacją. Celem tego etapu jest stworzenie bezpiecznej przestrzeni do otwartej komunikacji na temat trudności wynikających z zaburzenia drugiej osoby. Praca nad komunikacją to przede wszystkim nauka postawy „niewiedzenia” i „ciekawości” wobec emocji i zachowań partnera/partnerki poprzez zadawanie pytań „jak się czujesz?”, „co miałeś na myśli?” czy „czego potrzebujesz?”.

zaburzenia osobowości emocji
Data aktualizacji wpisu - 11 grudnia, 2024
Przeczytaj również
Chcesz z nami porozmawiać?

Jako Psycholog Wrocław pomagamy w wielu problemach. Możemy spotkać się w naszym gabinecie lub online!

Umów wizytę
Sandra Rekowska

Sandra Rekowska

Psycholożka, psycholożka dzieci i młodzieży, interwentka kryzysowa oraz dietetyczka. W swojej pracy stawia na akceptację, zaufanie i autentyczność.

Pozostałe wpisy