Spis treści
Jakie są objawy schizofrenii?
Schizofrenia to jedno ze schorzeń psychicznych charakteryzujące się nieadekwatnym postrzeganiem, a co za tym idzie – przeżywaniem, odbiorem i oceną otaczającej rzeczywistości. Istnieje kilka podtypów schizofrenii – paranoidalna, hebefreniczna, katatoniczna, niezróżnicowana i prosta. Każda z nich różni się dominującymi objawami, jednak można wyróżnić wspólne dla wszystkich form symptomy:
- echo myśli,
- nasyłanie i zabieranie myśli,
- rozgłaśnianie (odsłonięcie) myśli,
- postrzeganie urojeniowe,
- urojenia oddziaływania, wpływu, owładnięcia,
- głosy omamowe komentujące lub dyskutujące o pacjencie w trzeciej osobie,
- zaburzenia myślenia,
- objawy negatywne (np. spowolnienie psychoruchowe, bierność, upośledzenie komunikacji niewerbalnej, zaniechanie zachowań społecznych, zubożenie ilości i treści wypowiedzi).
Czy schizofrenię można wyleczyć?
Schizofrenię można i należy leczyć, zarówno dla dobra pacjenta, jak i jego otoczenia. Bliscy, ich wsparcie i akceptacja są szczególnie ważne. Negatywny stosunek wobec chorego może mieć szkodliwy wpływ na powodzenie leczenia i zwiększa prawdopodobieństwo wystąpienia nawrotów.
Nieodłącznym elementem leczenia schizofrenii jest farmakoterapia; bez niej niemożliwe jest skuteczne eliminowanie uciążliwych objawów. Leczenie przeciwpsychotyczne zmniejsza ryzyko wystąpienia nawrotu choroby o ok. 50%, a do zdrowia – po jednym lub kilku epizodach schizofrenicznych – wraca ok. 45% pacjentów. Równie ważna przy rozpoznawaniu i zapobieganiu kolejnym nawrotom jest psychoterapia, psychoedukacja oraz terapia zajęciowa.
Psychoterapia osób ze schizofrenią
Praca z wykwalifikowanym psychologiem może przynieść ulgę choremu i jego rodzinie głównie w okresie remisji choroby, dlatego warto podejść do leczenia schizofrenii kompleksowo. Psychoterapia powinna być dostosowana do potrzeb i możliwości pacjenta. Nie stosuje się jej w trakcie ostrego epizodu choroby, ponieważ objawy często uniemożliwiają choremu krytyczne myślenie, analizowanie i przyjmowanie treści terapeutycznej (choć w niektórych przypadkach może ona działać wspomagająco w eliminowaniu objawów wytwórczych).
Najlepiej przebadanym i dającym zauważalne efekty nurtem w kontekście leczenia schizofrenii jest terapia poznawczo-behawioralna. Oprócz leczenia objawów wytwórczych, psychoterapia pozwala poprawić samoocenę, wgląd w siebie czy funkcjonowanie społeczne chorego.
Oprócz indywidualnej terapii poznawczo-behawioralnej ważnym elementem procesu leczenia jest psychoedukacja, która dostarcza informacji na temat schizofrenii, w szczególności o rozwoju i przebiegu choroby. Psychoedukacja może również obejmować poszukiwanie czynników stymulujących nawrót choroby. Zrozumienie mechanizmu działania schizofrenii może pomóc w identyfikowaniu zbliżającego się epizodu. Konsultacje z psychologiem pozwalają zarówno choremu, jak i jego bliskim nauczyć się prawidłowych mechanizmów radzenia sobie z tą stresującą sytuacją.
W przypadku niektórych pacjentów zalecane jest uczestnictwo w terapii zajęciowej. Chorzy ponownie uczą się, jak samodzielnie funkcjonować, nawiązywać kontakt z innymi osobami czy nie izolować się od społeczeństwa.
