Spis treści
- Samotność w związku – objawy
- Samotność w związku po 40
- Samotność w związku – a własna tożsamość
- Samotność w związku – a przynależność
- Przynależność – różnice indywidualne
- Samotność w związku po urodzeniu dziecka
- Samotność w związku z alkoholikiem
- Samotność w związku małżeńskim
- Samotność w związku na odległość
- Samotność w związku – jak sobie radzić?
Samotność w związku – objawy
Początkowo może wydawać się paradoksalne myślenie o osobie, która jednocześnie jest w związku i jest samotna. Jednakże, gdy związki tracą swoją witalność i stają się źródłem cierpienia, może pojawić się w nich poczucie samotności (Brage & Meredith, 1994). Gottman (1994) zdefiniował samotność jako przejaw wycofania się z konfliktu, gdy partnerzy nie czują już, że ich związek jest wart zachodu tzn. dalszego inwestowania swojej energii w jego podtrzymanie. Z tego powodu poczucie osamotnienia może być ostateczną konsekwencją cierpienia w romantycznej relacji.
Objawy samotności mogą się przejawiać następująco:
- odczuwanie wewnętrznego napięcia
- odczuwanie smutku
- spadek motywacji do działania
- negatywna zmiana samopoczucia u obojga partnerów
- brak chęci do kontaktów z innymi ludźmi
Samotność w związku po 40
Niezależnie czy jesteśmy w krótkoterminowym związku, czy mamy za sobą już 10 albo 20 lat razem, to takie zachowania jak: brak komunikacji, chowanie urazy i żalu, niepowiedziane potrzeby, czy oczekiwania, że partner/ka się wszystkiego domyśli, mogą powodować wzajemne dystansowanie. Jeśli dojdzie ono do pewnego progu, to może prowadzić do samotności w związku.
Samotność w związku – a własna tożsamość
Jako istoty społeczne, większość ludzi żyje w przeświadczeniu, że relacje określają ich tożsamość (jestem córką, żoną, matką, studentką itp.) oraz naszą osobowość (jestem ekstrawertyczny, przyjazny i miły) (Mellor et al., 2008). Co więcej, takie znaczenie związkom przypisuje się nie tylko w naszej kulturze (Silvera & Seger, 2004).
Biorąc pod uwagę taką zależność od relacji z innymi, nie jest zaskakujące, że czynniki takie jak samotność czy przynależność mogą mieć wpływ na nasz dobrostan psychiczny (Baumeister & Leary, 1995; Schmidt & Sermat, 1983).
Samotność w związku – a przynależność
Już od lat 90 istnieje „hipoteza przynależności”, którą zaproponowali Baumeister i Leary (1995), która sugeruje, że „istoty ludzkie mają wszechobecne dążenie do tworzenia i utrzymywania przynajmniej minimalnej ilości trwałych, pozytywnych i znaczących relacji interpersonalnych” (s. 497). Niezaspokojenie potrzeby przynależności może prowadzić do poczucia izolacji społecznej, wyobcowania i samotności. Zatem poczucie przynależności jest nie tylko prekursorem więzi społecznych, ale także buforem chroniącym przed samotnością
Co to oznacza? Tyle, że niezaspokojenie potrzeby przynależności może prowadzić do poczucia izolacji społecznej, wyobcowania i samotności. Zatem poczucie przynależności jest nie tylko prekursorem więzi społecznych, ale także buforem chroniącym przed samotnością.
Przynależność – różnice indywidualne
Co ważne jednak, poszczególne osoby różnią się siłą potrzeby przynależności. Jak wskazuje Kelly (2001), niektóre osoby o niższej potrzebie przynależności mogą być zadowolone z niewielu kontaktów, podczas gdy inne o większej potrzebie przynależności mogą potrzebować wielu takich kontaktów. To właśnie brak satysfakcji z relacji osobistych w stosunku do potrzeby przynależności naraża jednostkę na ryzyko samotności.
Samotność w związku po urodzeniu dziecka
Największym wyzwaniem po urodzeniu dziecka dla związku, jest brak czasu. Jeśli przyzwyczailiśmy się do bycia ze sobą i dla siebie, to po narodzinach dziecka zderzamy się z zupełnie innym trybem funkcjonowania. Codzienne obowiązki od karmienia, przez wstawanie w nocy, brak snu i zmęczenie powodują, że nie mamy dla siebie tyle czasu co wcześniej. Jeśli mieliśmy tego świadomość decydując się na dziecko, to dużo lepiej poradzimy sobie w tym okresie, niż jeśli nasze wyobrażenia daleko odbiegały od rzeczywistości. Decydującym będzie również to, jak wcześniej radziliśmy sobie z wyzwaniami jako para, bo narodziny dziecka to zdecydowanie jedno z największych wyzwań dla związku.
Samotność w związku z alkoholikiem
Związek z osobą uzależnioną jest zwykle ogromnym wyzwaniem i bardzo dużo zależy od tego, na ile osoba uzależniona nad sobą pracuje. W sytuacji, kiedy korzysta z terapii indywidualnej, grupowej, jest zaangażowana w wyjście z nałogu, to w takim związku uczucie samotności może nie występować tak bardzo, niż wtedy, kiedy osoba uzależniona nie podejmuje żadnych działań terapeutycznych. Alkohol służy przede wszystkim ucieczce. Jeśli np. osoby doświadczające samotności w związku uciekają od niej w alkohol, uciekają również od relacji z osobą ze związku. To buduje dystans i uczucie osamotnienia, które może jeszcze bardziej napędzać strategie picia. Dlatego praca nad uzależnieniem jest kluczowa, inaczej odczuwanie samotności może pojawić się u obojga partnerów.
Samotność w związku małżeńskim
Zanim zaczniemy osądzać, że to partner/ka zaniedbuje nasze potrzeby i nas nie kocha, to zadajmy sobie pytanie: co ostatnio zrobiliśmy, aby okazać partnerowi/partnerce naszą miłość? Często jest tak, że za bardzo skupiamy się na własnym potrzebach, zapominając o potrzebach drugiej osoby, z kolei druga osoba robi to samo. Wtedy powstaje samonapędzające się błędne koło wzajemnego obwiniania o brak miłości i zainteresowania, prowadzące wprost do dystansu i urazy.
Wielkość niedopasowania partnerów w związku pod różnymi względami, również może przyczyniać się do poczucia samotności. Np. jeśli jedna osoba woli spędzać wolny czas w domu, a druga z przyjaciółmi to nie ma w tym nic złego. Jeśli jednak para nie będzie się komunikować o różnicach w ich preferencjach, a każde skupi się na swoich potrzebach, to łatwo o pogłębienie dystansu, co z kolei prowadzi do pojawienia się poczucia osamotnienia.
Może to dotyczyć również tego jak wyrażamy uczucia, w jaki sposób się komunikujemy, co sprawia, że czujemy się bezpieczni i kochani, czy też różnice w preferencjach seksualnych i poziomie libido. Przyczyną samotności może być również brak bliskości fizycznej. Kiedy drugiej osobie brakuje „prawdziwych emocji” wynikających z fizycznej bliskości, to jej niezaspokojone potrzeby emocjonalne powodują, że zaczynamy wątpić w dobrą relację.
Pamiętajmy, że indywidualne różnice są naturalne, to brak zrozumienia i niewystarczająca komunikacja prowadzi do poczucia samotności w związku.
Samotność w związku na odległość
Przede wszystkim to zależy od tego, czy obie osoby w związku mają w sobie zgodę na taką formę relacji. Jeśli jedna osoba mówi, że taka forma związku będzie dla niej w porządku tylko dlatego żeby nie doszło do rozstania, chociaż w środku kipi emocjonalnie na myśl o braku partnera/ki, to taki związek może nie przetrwać. Jeśli natomiast obie strony świadomie godzą się na taką formę relacji, to trzeba zdawać sobie sprawę, że będzie to wymagało od nas przede wszystkim zaufania, odwagi, wytrwałości i niezależności. Jeśli brakuje nam jakiejś z tych cech to w porządku, po prostu będzie wymagało to od nas zaangażowania i pracy. Bez tego związek również może nie przetrwać.
Kluczowa jest również stabilność emocjonalna. Jeśli nie czujemy się dobrze sami ze sobą, to trudno będzie nam stworzyć dobry związek.
Warto też pamiętać, że związek na odległość wiąże się z brakiem codziennej bliskości, jednak daje nam to dużo przestrzeni dla siebie i sprawia, że każda wspólna chwila jest na wagę złota, tzn. nie powszednieje.
Samotność w związku – jak sobie radzić?
Jeśli jedna z osób w związku nagle dostaje nadgodziny w pracy na dłuższy czas lub zostaje wysłana w delegację na kilka miesięcy, to warto spojrzeć na okres samotności jako czas zadbania o siebie. Tak jak zostało wyżej wspomniane, jeśli sami nie czujemy się dobrze ze sobą, to trudno będzie stworzyć dobry związek. To jest przestrzeń i okazja do tego, abyśmy nauczyli się żyć sami ze sobą. Jest to również czas do realizowania wyłącznie naszych potrzeb, czy zadbania o rozwój osobisty i zawodowy.
Jeśli sami nie radzimy sobie z poczuciem samotności, to warto udać się do psychologa. Tak samo jeśli mamy wrażenie, że jako para trudno jest nam poradzić sobie z wyzwaniami dnia codziennego, to warto udać się na terapię par. Terapeuta może zauważyć to, czego sami nie dostrzegamy i pomóc nam odbudować fundamenty udanego związku.
Referencje
Baumeister, R. F., & Leary, M. R. (1995). The need to belong: Desire for interpersonal attachments as a fundamental human motivation. Psychological Bulletin, 117(3), 497–529. https://doi.org/10.1037/0033-2909.117.3.497
Kelly, K. M. (2001). Individual differences in reactions to rejection. In M. R. Leary (Ed.), Interpersonal rejection (pp. 291–315). Oxford University Press.
Mellor, D., Stokes, M., Firth, L., Hayashi, Y., & Cummins, R. (2008). Need for belonging, relationship satisfaction, loneliness, and life satisfaction. Personality and Individual Differences, 45(3), 213–218. https://doi.org/10.1016/J.PAID.2008.03.020
Schmidt, N., & Sermat, V. (1983). Measuring loneliness in different relationships. Journal of Personality and Social Psychology, 44(5), 1038–1047. https://doi.org/10.1037/0022-3514.44.5.1038