Ataki paniki

Co to są ataki paniki?

W DSM-V, ataki paniki są klasyfikowane jako zaburzenie lękowe. DSM-V jest to klasyfikacja i kryteria diagnostyczne chorób psychicznych opracowane przez Amerykańskie Towarzystwo Psychiatryczne. Według tej klasyfikacji zaburzenie to charakteryzuje się nawracającymi, nieoczekiwanymi atakami paniki, które pojawiają się bez wyraźnej przyczyny lub sytuacji wywołującej lęk.

Ataki paniki – objawy

Napady paniki możemy rozpoznać dzięki szybko narastającym objawom somatycznym i poznawczym.

Objawy fizyczne:

• trudności w oddychaniu, duszności,
• kołatanie serca,
• przyspieszony oddech,
• drżenie rąk i nóg,
• pocenie się,
• drętwienie lub mrowienie skóry,
• uczucie bólu w klatce piersiowej,
• zawroty głowy,
• ból głowy,
• mdłości i bóle brzucha,
• uczucie dławienia,
• dreszcze.

Inne objawy paniki:

• poczucie nierealności,
• poczucie utraty kontaktu ze sobą samym (depersonalizacja),
• strach przed utratą kontroli nad ciałem,
• katastroficzne myślenie,
• strach przed śmiercią.

Jak wyglądają ataki paniki

Atakom paniki towarzyszą różne objawy (wymieniowe wyżej). Nie u każdej osoby będą one wyglądały tak samo, czy występowały w tej samej konfiguracji.

Osoby dotknięte atakami paniki często obawiają się tego, że podczas ataku paniki wystąpi u nich zawał, wylew, że się uduszą, zemdleją, ,,zwariują” lub umrą. Podczas takich napadów mają poczucie realnego zagrożenia swojego życia i chcą otrzymać się natychmiastową pomoc, często w momencie ataku często proszą o wezwanie karetki lub same ją wzywają.

Ile trwają ataki paniki?

Atak paniki może trwać od kilku minut do kilku godzin. Kulminacja ataku zwykle trwa około 15/30 minut, choć uczucie niepokoju i rozbicia może trwać dłużej.

Ataki paniki – przyczyny

Nie ma jednej konkretnej przyczyny ataków paniki. Mogą być spowodowane przez czynniki: biologiczne, społeczne, środowiskowe, czy genetyczne. Często atak lęku pojawiają się niespodziewanie. Jedną z przyczyn ataków paniki może być zażywanie substancji psychoaktywnych (alkohol, narkotyki) lub niektórych leków czy nawet nadużycia kofeiny. Z napadami paniki mogą borykać się osoby cierpiące na choroby somatyczne: choroby serca serca, nadczynność tarczycy, depresja, padaczka.

Sposoby na ataki paniki

1. Opowiedz sobie, co się właśnie dzieję.
   Rozpoznaj uczucia których doświadczasz.
   „Serce mi kołacze… Ciężko mi się oddycha… Czuję w sobie straszny niepokój.”
   Przypomnij sobie że objawy, których doświadczasz nie są niebezpieczne dla Twojego zdrowia i życia. Ich powodem jest tylko lęk. To czego doświadczasz to objawy ataku paniki. Powiedz to sobie.
   „To czego doświadczam to atak paniki. Jestem bezpieczny. Nieprzyjemne objawy wkrótce miną.”
2. Oddychaj uważnie.
   Oddychanie uważne, to technika oddechowa, która pomaga zredukować stres i napięcie oraz poprawić samopoczucie i koncentrację. Oto kilka wskazówek, jak wykonać oddychanie uważne:
   1. Usiądź w wygodnej pozycji, wyprostuj plecy i spokojnie zamknij oczy.
   2. Skup się na swoim oddechu, zwracając uwagę na ruch powietrza wchodzącego i wychodzącego przez Twoje nozdrza.
   3. Wdychaj powoli przez nos, wypełniając płucna powietrzem. Spróbuj wdychać powietrze w sposób spokojny i równomierny.
   4. Wstrzymaj oddech na chwilę, następnie wydychaj powoli przez usta, powoli zwalniając napięcie z ciała.
   5. Powtarzaj ten proces przez kilka minut, starając się skupić tylko na swoim oddechu.
   6. Jeśli Twoje myśli zaczynają błądzić, po prostu zauważ je i powróć do skupienia się na oddechu.
   Opanowanie tej techniki i wprowadzenie jej w ciągu dnia może ułatwić codzienne funkcjonowanie w stresujących, trudnych sytuacjach.
3. Odwróć swoją uwagę!
   Częstą metodą jest odwracanie uwagi od ataku. Kiedy czujemy, że panika narasta, możemy spróbować skupić uwagę na innych rzeczach w kolo czy czynnościach. Na przykład możemy skupić się na przedmiotach w otoczeniu, na przykład szukanie niebieskich rzeczy lub liczenie elementów (kubki na półce).

Techniki wizualizacyjne

Chodzi o to, aby wyobrazić sobie bezpieczne, spokojne, miłe miejsce. Może to być: las, plaża, brzeg spokojnej rzeki lub inne miejsce, które kojarzą Ci się ze spokojem, relaksem i bezpieczeństwem. Ważne jest, żeby w wyobrażenia zaangażować wszystkie zmysły.

Próbując wyobrazić sobie taką sytuację można na przykład pomyśleć lub wyszeptać: „Wyobrażam sobie swoją ulubioną plaże nadmorską z lat dzieciństwa. Słyszę szum fal i ptaki w okół mnie. Stoję boso, a moje stopy obmywa woda. Czuje chłody wiatr i ciepłe promienie słońca na twarzy. Dzień jest spokojny, ciepły i przyjemny. W powietrzu unosi się delikatny i miły zapach wody”.

Wizualizację możesz połączyć z napinaniem i rozluźnianiem mięśni. Gdy poczujesz się już bezpiecznie i spokojnie i będziesz chciała/chciał skończyć wizualizację. Możesz zakończyć mówiąc: „Napięcie znika. Jestem rozluźniona/rozluźniony, ciało jest odprężone”.

Relaksacja mięśni Jacobsona

Relaksacja mięśni Jacobsona opiera się na zasadzie, że napięcie mięśniowe i stres są ze sobą powiązane, a więc relaksacja mięśni może pomóc w zmniejszeniu poziomu stresu. Metoda ta składa się z ćwiczeń skupiających się na napinaniu i rozluźnianiu poszczególnych grup mięśniowych w ciele. Poprzez regularne praktykowanie tej metody, osoba może nauczyć się rozpoznawać napięcie mięśniowe i szybciej reagować na stres, co pozwala zminimalizować jego wpływ na organizm.

Można na przykład: „Zaciskam mocno lewą rękę, na kilka sekund. Próbuję zachować świadomość pracy każdego mięśnia dłoni. Zaczynam czuć, że ręka staje się cieplejsza, lekko drży i pojawia się mrowienie. Próbuję obserwować odczucia z zaciśniętej pięści. Teraz całkowicie ją rozluźniam. Obserwuję doznania płynące z rozluźnionej ręki.” Następnie powtarzamy to ćwiczenie zaciskając i rozluźniając kolejne, większe grupy mięśni (ramion, brzucha, pośladków, ud, łydek i stóp).

Ataki paniki u dzieci

U dzieci objawy paniki mogą różnić się od objawów u dorosłych. Fizyczne objawy, takie jak szybkie bicie serca, pocenie się, drżenie lub drżenie ciała, uczucie duszenia się lub duszności, bóle brzucha, biegunka, nudności, wymioty, zawroty głowy lub omdlenia.
Emocjonalne objawy, takie jak silny strach, niepokój, dezorientacja, uczucie, że straci się kontrolę, uczucie, że umrze się lub że coś złego się dzieje.

Jak pomóc dziecku w napadach paniki?

Jeśli obawiasz się, że twoje dziecko może mieć ataki paniki, ważne jest, aby umówić się na wizytę u lekarza lub specjalisty zajmującego się zaburzeniami lękowymi. Ważne jest też, aby rozmawiać z dzieckiem i zapewnić mu wsparcie emocjonalne, okazać bezpieczeństwo.
Nie pokazuj dziecku zniecierpliwienia i swoich trudnych emocji. Spróbuj nawiązać kontakt wzrokowy z dzieckiem i pomóż mu głęboko oddychać.

Ataki paniki w ciąży

Ataki paniki mogą wystąpić u kobiet w ciąży ze względu na zmiany hormonalne, zmęczenie, stres i inne czynniki związane z ciążą i przygotowaniem do nowej roli – mamy.

Jeśli doświadczasz ataków paniki w ciąży, ważne jest, aby skonsultować się z lekarzem, który może zalecić odpowiednie leczenie. Istnieją również techniki relaksacyjne, takie jak medytacja, joga lub oddychanie, które mogą pomóc w zmniejszeniu objawów lękowych i stresu.

Pamiętaj, że ważne jest również, aby dbać o swoje zdrowie psychiczne i fizyczne w ciąży poprzez odpowiednią dietę, aktywność fizyczną, regularne wizyty u lekarza oraz wsparcie emocjonalne od bliskich osób.

Czy ataki paniki są groźne?

Napady paniki same w sobie nie są groźne dla zdrowia fizycznego. Nie powodują one bezpośredniego uszkodzenia ciała. Jednakże mogą powodować wiele fizycznych objawów, takich jak szybkie bicie serca, duszność, itp. Osoby, które doświadczają częstych ataków, mogą doświadczyć chronicznego stresu, lęku i zaburzeń nastroju, co może prowadzić do problemów z funkcjonowaniem w codziennym życiu.

Ataki paniki – leczenie

Podstawową metodą leczenia zaburzeń lękowych jest psychoterapia. W niektórych przepadkach wymagane jest leczenie farmakologiczne. U każdego klienta napad paniki ma inne przyczyny i może przybierać inne objawy. W pomocy klientom ważne jest, aby dobrać odpowiednią formę, metody, narzędzia do klientka. Podczas psychoterapii udzielane jest wsparcie relacji z samym sobą. Często skupia się na redukcji napięcia i coraz głębszym rozumieniu mechanizmu pojawiania się lęku.

Co zrobić, gdy jesteś świadkiem ataku paniki?

Dobrze jest wiedzieć, jak wygląda atak paniki, aby wiedzieć jak pomóc osobie która doświadcza pierwszego ataku paniki, czy kolejnego już.

Jeśli jesteś świadkiem ataku lęku u innej osoby, ważne jest, aby zachować spokój. Oto kilka wskazówek, jak można pomóc osobie, która doświadcza ataku lęku:

1. Zachowaj spokój i daj odczuć, że jesteś obok niej i jesteś gotów jej pomóc.
2. Poproś ją, aby zająć spokojną pozycję, pozwól jej na swój sposób poradzić sobie z atakiem.
3. Zaproponuj, aby skupiła się na oddechu, pomagając jej wdychanie powietrza przez nos i wydychanie przez usta.
4. Możesz podać tej osobie szklankę wody.
5. Jeśli osoba doświadczająca ataku poprosi o wezwanie karetki, po prostu to zrób.
6. Okazując zrozumienie, uspokajaj i daj wiedzę, że napad lęku jest sytuacją przemijającą.

Pomoc w przypadku osób które doświadczają napadów lęku wymaga cierpliwości i empatii. Oferując swoją obecność i wsparcie, możesz pomóc poczuć się bezpiecznie.